Մուշեղ Գալշոյան «Կանչը» (վերլուծություն)

Ինձ չեմ հիշում Գալշոյան կարդալիս, բայց հիմա փորձում եմ կարդալ: Ասեմ, որ դժվարանում եմ Գալշոյանի ասելիքին հասնել: Ինքը՝ Գալշոյանը հեշտ չի տալիս, չնայած՝ ես սիրում եմ ուղիղ ասված խոսքը (պրիմիտիվը՝ չէ) բայց Գալշոյանն ինձ համար հետաքրքիր գրող է: Կարծում եմ՝ իմ տարիքի ապրողի համար Գալշոյան կարդալը շատ օգտակար է, որովհտև հենց այս տարիքում ես բացահայտելու, գտնելու ցանկության մեծ եռում:

«Կանչը» գտնողի պատմությունն է: Մարդ, ով արդեն ունի մեծ գերդաստան, գտնում է իր մանկության տարիների սիրուն ու հասկանում, թե ինչքան ժամանակ է բաց թողել: Գալշոյանի այս կերպարը՝ Զորոն իմ կարծիքով իր տարիքի մեջ դեռ երիտասարդությունը չկորցրած մարդ էր: Ասում են ՝ եթե հիշում ես մանկությունդ, ուրեմն արդեն ծերացել ես: Զորոն ծերացել էր ու ուզում էր հետ բերել սիրած (չեմ սիրում էս բառը) աղջկան: Սիրած աղջկան հետ բերելու ցանկությունը հենց մանկության օրերը վերադարձնելու ձգտումն էր, որը այդքան ցանկանում էր Զորոն: Առաջին սերը ուրիշ զգացողություն է, ամենաանմեղ աչքերի արտահայտությունն է: Երբ կարողանում ես սիրահարված լինել ինչ- որ մեկին, հասկանում ես, որ դու արդեն մեծ ես (էստեղ մեծանալ տենչողի մասին չէ): Զորոն խենթ էր, ախր ինչ կա, ով չի ուզի իր մանկությունը (շոկոլադ, տաք հացի հոտ, քեզ սպասող լիքը գրկեր, լիքը քեզ պոնչո անողներ) հետ բերել: Դու ինքդ կարող ես ուղղակի չկորցնել մանկությունդ՝ իրականության մեջ մնալով, եթե ընդունես ու հավատաս ընդունածիդ: Զորոն որոշեց իր Ալեին փախցնել, հետո ինչ- որ գիտակցում էր, թե Ալեն տուն տեղ ընտանիք ունի: Գալշոյանը չի ավարտում պատմությունը, բայց ավարտը ես կանեի մեկ երկար ու քաղցր անամոթ համբույրով և դեպի մակություն տանող երևակայական ուղու ստեղծմամբ: Զորոն իրենն էր ցանկանում, բայց չէր մտածում, որ եթե գնա իր Ալեի հետ, կդժբախտացնի երկու ընտանիք: Կյանքում միշտ էլ զոհ ենք տալիս ու սովորում «չէ» ասել (էս ամեն ինչը կեղծիքից դուրս): Զորոյին մեկ էր՝ իր սիրած էակը իրեն սիրում էր, թե՝ ոչ, մի՞թե Զորոն միայն իր համար էր քայլում: Իմ կարծիքով Զորոն իր սերն էր սիրում, ոչ թե սիրուն, սիրուն ուզում էր իր սերը բռնկելու համար: Զորոն չէր ատում իր սիրուն, որ իրենից գնացել էր, որ անհետացել էր, դեռ հերիք չի, երջանիկ էր, բայց կես էր մնացել, էն էլ Գալշոյանը...